شێعر کەڵهۆڕی ۳

 خوه شا  وه حالد که‌له‌شیر

ئرا ئقبالد که‌له‌شیر

نه برنج و ره وغه ن سینی

نه چادر که ن که ن سینی

نه کوشک و نه قلا سینی

نه ئه له نگوو تلا سینی

خوه شا  وه حالد که‌له‌شیر

ئرا ئقبالد که‌له‌شیر

ادامه مطلب ...

آشنایی با هوره

هوره نجوای عاشقانه کردها

   هوره رودخانه پر رمز و راز کلمه است ، جاری شده از اعماق قرون و نهفته در سینه گرم نسلی که اکنون می‌رود تا در شلوغی آهنگهای جاز و راک گم شود. هوره نبض تاریخ این سرزمین است ، لالایی و زبان مشترک زاگرس با درختهای سربه فلک کشیده بلوط و مردمانی به زلالی چشمه‌های کوهپایه. در سرایش هوره کلمات به نرمی و در چینشی مروارید گونه به آرامی بر زبان جاری می‌شوند و داغ و درد و غریبی و شکوه از روزگار را نهفته در لا به لای خود به ذهن شنونده می‌بخشند.

   هوره آواز زمزمه‌گونه و با ریتم سنگین و کشداری است که خواننده ، شعرها و ابیات کردی را در این شیوه می‌خواند. این در حالی است که در دوره‌های گذشته مضمون ابیات مذهبی بوده و هوره سرایان بیشتر به آواز کردن آیات کتب آسمانی یا آموزه‌های منظم مذهبی پرداخته‌اند اما امروزه مضمونی عاشقانه دارد. کردهای منطقه غرب و بویژه ایلام از دیرباز در شادی و غم و هنگام وقوع رویدادهای تاثیرگذار از جمله غربت ، از دست دادن عزیزی و یا در خلوت عاشقانه خود شروع به خواندن هوره و درددل با ذات مادرانه طبیعت و ذکر ستایش گونه اهورامزدا می‌کردند.

ادامه مطلب ...

ئـیـمـپـراتـۆریـی مـاد

ئـیـمـپـراتـۆریـی مـاد

پێشه‌کی  

له‌ ئاخر و ئۆخری سه‌ده‌ی هه‌شته‌می پێش له‌ زایین هۆزێکی ئازای ئاریایی له‌ ڕیزه‌ چیاکانی زاگرۆس سه‌ری هه‌ڵدا و خه‌ڵکانی ئه‌و ده‌مه‌ی دانیشتووی زاگرۆس که‌ بریتی بوون له‌ گۆتییه‌کان، لۆلۆییه‌کان، کاسییه‌کان، هۆرییه‌کان و هتد نه‌یانتوانیبوو به‌رگه‌یان بگرن و ئاخری له‌ ناوی ئه‌واندا توابوونه‌وه‌. ئه‌م خه‌ڵکه‌ نوێیه‌ "ماده‌کان" بوون (باپیره‌ی کوردانی ئه‌وڕۆکه‌) که‌ پاشتر توانییان ئیمپراتۆرییه‌کی مه‌زن پێک بێنن.    

ئاخۆ ماده‌کان که‌ پاتشاکانیان بریتی بوون له‌:  

1ـ دیاکۆ (708 تا 655ی پ. ز.) 53 ساڵ ده‌سه‌ڵاتداری.   

2 ـ فرۆرتیش (655 تا 633ی پ. ز.) 22 ساڵ ده‌سه‌ڵاتداری. 

3ـ هوخشته‌ر (633 تا 584ی پ. ز.) 49 ساڵ ده‌سه‌ڵاتداری. 

4ـ ئاستیاگ (584 تا 550ی پ. ز.) 34 ساڵ ده‌سه‌ڵاتداری.  

کێ بوون و له‌ کوێوه‌ هاتن؟ چییان کرد و چۆن له‌نێو چوون؟  

 

ادامه مطلب ...